| macronutrient རགས་བཅུད། | biol. A substance required in relatively large amounts for the normal growth and development of an organism. Macronutrients for animals include fat, carbohydrate, and protein, while for most plants they include chemical elements such as carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, and phosphorus. | སྐྱེ་དངོས་ཤིག་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་སྐྱེད་འཕེལ་དང་འཚར་འཕེལ་ལ་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་འབོར་ཚད་ཆེན་པོ་མཁོ་བའི་དངོས་རྫས་ལ་གོ་ཞིང་། སྲོག་ཆགས་ལ་མཁོ་བའི་རགས་བཅུད་ནི་ཞག་ཚིལ་དང་། ཁར་སྦོ་མངར་བཅུད། སྤྲི་རྫས་བཅས་ཡིན་པ་དང་། རྩི་ཤིང་ལ་མཁོ་བའི་རགས་བཅུད་ནི་ཁར་སྦོན་དང་། ཡང་རྡུལ། འཚོ་རླུང་། ཟེ་རླུང་། འོད་ཀྱི་མ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན། |
| macromolecule འདུས་རྡུལ་ཆེན་མོ། | biol. A large molecule typically containing more than about 1000 atoms. Polymers are the commonest examples of macromolecules. | རྡུལ་ཕྲན་ ༡༠༠༠ ལས་ལྷག་ཙམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་འདུས་རྡུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་གོ་ཞིང་། ཟློས་རྫས་ནི་ཧ་ཅང་ཡོངས་གྲགས་ཆེ་བའི་འདུས་རྡུལ་ཆེན་མོའི་དཔེ་མཚོན་ཡིན། |
| Macromere མྱུག་ཕུང་ཆེ་བ། | biol. | |
| macroevolution འཕེལ་འགྱུར་ཆེན་མོ། | biol. Large-scale evolution occurring over a very long period time that results in the formation of new species and higher-level taxonomic groups. | དུས་ཡུན་ཧ་ཅང་རིང་པོ་ཞིག་གི་རིང་ལ་བྱུང་བའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་འཕེལ་འགྱུར་ཞིག་ལ་གོ་ཞིང་། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་རིགས་གསར་པ་དང། རིམ་པ་མཐོ་བའི་དབྱེ་བསྡུའི་སྡེ་ཚན་གྱི་སྲོག་ཆགས་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད། |
| machine འཕྲུལ་ཆས། | phys. Device for increasing (or decreasing) a force or simply changing the direction of a force. | ཤུགས་ཚད་སྤེལ་བར་ (ཡང་ན་འཕྲི་བར་) བྱེད་པའམ་ཡང་ན་སྟབས་བདེའི་ངང་ཤུགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་བའི་ཡོ་ཆས། |
| Mach number མག་གི་གྲངས། | phys. | |
| macaque monkey སྤྲེའུ་མེ་ཀག | biol. | |
| m/s སྐར་ཆ་རེར་བགྲོད་པའི་མི་ཊར། | phys. | |
| M-phase ཨེམ་ངོ། ཉིས་ངོ་། | biol. | (གཟུངས་ཕུང་ཉིས་འགྱེའི་ངོ་ཡིན་པས་ན་ཉིས་ངོ་ཞེས་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་དོ།) |
| lytic cycle ཞིག་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ། | biol. The lytic cycle is one of the two cycles of viral reproduction, the other being the lysogenic cycle. The lytic cycle results in the destruction of the infected cell and its membrane. | ཞིག་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ་ནི་གཉན་སྲིན་སྐྱེད་སྤེལ་འཁོར་རྒྱུན་གཉིས་ཀྱི་ནང་གི་གཅིག་ཡིན་ཞིང་། འཁོར་རྒྱུན་གཞན་དེ་ནི་འཐིམ་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ་རེད། ཞིག་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ་ལ་བརྟེན་ནས་གཉན་ཁ་ཕོག་པའི་ཕྲ་ཕུང་དང་དེའི་སྐྱི་མོ་ལ་གཏོར་སྐྱོན་འབྱུང་གི་ཡོད། |
| Lystrosaurus སྦྱག་དབྱིབས་རྨིགས་པ། | biol. | |
| Lysozyme འབྱེད་བྱེད་སྨིན་རྫས། | biol. | |
| lysosome འབྱེད་གཟུགས། | biol. A structure in animal cells that is surrounded by a membrane and contains enzymes. The enzymes break down cellular waste materials and food particles or other materials from outside the cell. | སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཕྲ་ཕུང་ནང་དུ་ཡོད་ཅིང་སྐྱི་མོ་ཞིག་གིས་མཐའ་ནས་བསྐོར་ཞིང་སྨིན་རྫས་དང་ལྡན་པའི་ཆགས་བཀོད་ཅིག སྨིན་རྫས་རྣམས་ཀྱིས་ཕྲ་ཕུང་གི་ཕྱི་རོལ་ནས་བྱུང་བའི་ཕྲ་ཕུང་རིམ་པའི་སྙིགས་རྫས་དང་། ཟས་རྡུལ། ཡང་ན་རྫས་གཞན་རྣམས་ཆ་བགོས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད། |
| lysogenic cycle or lysogeny འཐིམ་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ། | biol. Lysogeny, type of life cycle that takes place when a bacteriophage infects certain types of bacteria. In this process, the genome of the bacteriophage stably integrates into the chromosome of the host bacterium and replicates in concert with it. | སྲིན་ཟ་ཞིག་གིས་སྲིན་བུའི་རིགས་ངེས་ཅན་ལ་གཉན་ཁ་སློང་བའི་སྐབས་སུ་བྱུང་བའི་ཚེ་རྒྱུན་འཁོར་ལོའི་རིགས་དེ་ལ་འཐིམ་སྦྱོར་སྐྱེད་སྤེལ་ཟེར། བྱེད་རིམ་འདི་ཡི་ནང་དུ་སྲིན་ཟའི་ལྗིད་ནོམ་དེ་གནས་ཚང་སྲིན་བུའི་ཚོས་གཟུགས་ཀྱི་ནང་དུ་སྲ་བརྟན་གྱི་ངང་ནས་ཟླ་སྒྲིལ་ཏེ་དེ་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ངོ་འདྲ་བཟོ་བར་བྱེད། |
| lysing ལཻས་བཤིག་གཏོང་བ། | chem. To undergo or cause to undergo lysis. | ལཻས་བཤིག་འགྲོ་བའམ་ལཻས་བཤིག་འགྲོ་རུ་འཇུག་པ། |
