| dark matter མི་མངོན་བེམ་གཟུགས། | phys. Unseen and unidentified matter that is evident by its gravitational pull on stars in the galaxies. | དགུ་ཚིགས་ནང་གི་སྐར་མ་ལ་འཐེན་ཤུགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་པ་དེ་ཡིས་ཡོད་པ་དཔང་རྟགས་བྱེད་ཅིང་། མཐོང་མི་ཐུབ་ལ་ངོས་བཟུང་བྱས་མེད་པའི་བེམ་གཟུགས། |
| dark energy མི་མངོན་ནུས་པ། | phys. A theoretical repulsive force that counteracts gravity and causes the universe to expand at an accelerating rate. | འཐེན་ཤུགས་ལ་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡ་ལན་སྤྲད་དེ་མྱུར་སྣོན་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་རྒྱ་སྐྱེད་དུ་འཇུག་མཁན་རྣམ་གཞག་ཁྲོད་ཀྱི་འབུད་ཤུགས་ཤིག |
| dark age མུན་བསྐལ། | phil. The period in Europe from the fall of Rome in the fifth century ad to the restoration of relative political stability around the year 1000; the early part of the Middle Ages. | དུས་རབས་ལྔ་པའི་ནང་དུ་རོམ་ཉམས་རྒུད་དུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༠༠༠ ལོའི་གཡས་གཡོན་ཞིག་ལ་ལྟོས་བཅས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བརྟན་ལྷིང་སླར་འཛུགས་བྱས་པའི་དབར་གྱི་ཡུ་རོབ་ཁུལ་གྱི་དུས་སྐབས་དེར་གོ འདི་ནི་དུས་རབས་བར་མའི་མགོ་སྟོད་ཡིན། |
| cytotoxin ཕུང་དུག | biol. A substance having a specific toxic effect on certain cells. | ཕྲ་ཕུང་བྱེ་བྲག་པ་ཞིག་ལ་དུག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ངེས་ཅན་ཞིག་སྤྲོད་པའི་དངོས་རྫས། [ཕྲ་ཕུང་ལ་གནོད་པའི་དུག་ཅིག] |
| cytotoxicity ཕྲ་ཕུང་དུག་ཤེད། | biol. The state of being cytotoxic or the quality of being toxic to cell. | ཕུང་དུག་ཅན་ཡིན་པའི་ངོ་བོའམ་ཕྲ་ཕུང་ལ་དུག་གནོད་ཅན་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས། [ཕྲ་ཕུང་ལ་གནོད་པའི་དུག་གི་ནུས་པ།] |
| cytotoxic T-cells དུག་ཅན་ཕྲ་ཕུང་ཊི། | biol. A type of immune cell that can kill certain cells, including foreign cells, cancer cells, and cells infected with a virus. | གཞན་གྱི་ཕྲ་ཕུང་དང་། འབྲས་ནད་ཀྱི་ཕྲ་ཕུང་། གཉན་སྲིན་གྱི་གཉན་ཁ་ཕོག་པའི་ཕྲ་ཕུང་ལྟ་བུའི་ཕྲ་ཕུང་ངེས་ཅན་གསོད་མཁན་ནད་འགོག་ཕྲ་ཕུང་གི་རིགས་ཤིག |
| cytotoxic ཕུང་དུག་གི | biol. | |
| cytosol ཕྲ་ཕུང་གཤེར་ཁུ། | biol. | |
| cytoskeleton ཕྲ་ཕུང་སྒྲོམ་རུས། | biol. The lattice or internal framework of a cell composed of protein filaments and microtubules in the cytoplasm, and has a role in controlling cell shape, maintaining intracellular organization, and in cell movement | ཕྲ་ཚིའི་ནང་གི་སྤྲི་རྫས་ཀྱི་ཉག་མ་དང་སྦུག་ཕྲན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྲ་ཕུང་གི་ནང་རོལ་གྱི་སྒྲོམ་གཞིའམ་དྲ་མ་དེ་ལ་གོ་ཞིང་། ཕྲ་ཕུང་གི་དབྱིབས་ལ་སྟངས་འཛིན་དང་། ཕྲ་ཕུང་ནང་རོལ་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་སོར་གནས། ཕྲ་ཕུང་ནང་རོལ་གྱི་འགུལ་སྐྱོད་བཅས་ལ་བྱེད་ལས་སྤེལ་གྱི་ཡོད། |
| cytoskeletal microtubules ཕྲ་ཕུང་སྒྲོམ་རུས་ཀྱི་སྦུག་ཕྲན། | biol. | |
| cytosine སེ་ཊོ་སིན། | biol. A base that is a component of DNA and RNA, forming a base pair with guanine. | ཌི་ཨེན་ཨེ་དང་ཨར་ཨེན་ཨེའི་གྲུབ་ཆ་ཡིན་པའི་གཞི་མ་ཞིག དེ་ནི་གུ་ཨ་ནིན་དང་ལྷན་དུ་གཞི་ཟུང་གྲུབ་ཀྱི་ཡོད། |
| cytoplasmic determinant ཕྲ་ཚི་སྟངས་འཛིན་པ། | biol. Molecules that are localized in specific cytoplasmic regions of the unfertilized egg or zygote and affect cell fate decisions by segregating into different embryonic cells and controlling distinct gene activities in these cells. In the egg, such determinants are usually maternal mRNAs and proteins. | སྨིན་སྦྱོར་མ་ཟིན་པའི་སྒོ་ངའམ་ས་བོན་འདུས་སྒོང་གི་ཕྲ་ཚིའི་གནས་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་ཡོད་ཅིང་སྦྲུམ་སྲིང་ཕྲ་ཕུང་མི་འདྲ་བར་དབྱེ་བ་འབྱེད་ཅིང་ཕྲ་ཕུང་འདི་དག་གི་ནང་དུ་རིགས་རྫས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དམིགས་བཀར་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཕྲ་ཕུང་གི་ལས་དབང་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་པའི་འདུས་རྡུལ་ལ་གོ སྒོ་ངའི་ནང་དུ་སྤྱིར་བཏང་གི་ཆ་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་ཕྲ་ཚི་སྟངས་འཛིན་པ་ནི་ཨ་མའི་ཨེམ་ཨར་ཨེན་ཨེ་དང་སྤྲི་རྫས་ཡིན། |
| cytoplasm ཕྲ་ཚི། | biol. The semi-fluid contents within the plasma membrane of a cell, excluding the nucleus. | ཕྲ་ཕུང་ཞིག་གི་ཆུ་སེར་སྐྱི་མོའི་ནང་དུ་ཡོད་པའི་ལྟེ་ཉིང་མ་རྩིས་པའི་ཕྱེད་གཤེར་ཁུའི་གྲུབ་ཆ་དག་ལ་གོ |
| Cytology ཕྲ་ཕུང་རིག་པ། | biol. | |
| Cytokinin ཕྲ་ཕུང་གྲུབ་རྫས། | biol. | [ཕྲ་ཕུང་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྨེན་རྫས།] |
