| Y chromosome ཚོས་གཟུགས་ Y / ཚོས་ཕུང་ Y | biol. The sex chromosome associated with male characteristics in mammals, not occurring in females and occurring with one X chromosome in the male sex-chromosome pair. | ནུ་གསོས་སྲོག་ཆགས་ཕོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མཚན་མའི་ཚོས་གཟུགས་དེ་ལ་གོ་ཞིང་། མོའི་ནང་དུ་མེད་པ་དང་། ཕོའི་མཚན་མའི་ཚོས་གཟུགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚོས་གཟུགས་ X ཞིག་དང་ལྷན་དུ་ཆ་བྱས་ནས་འབྱུང་། |
| xylose ཛ་ལོ་མངར་རྫས། | biol. Pentose sugar found in woody materials that is used as a nonnutritive sweetener and in dyeing and tanning. | ཚོས་རྒྱག་པ་དང་མདོག་སྨུག་པོར་སྒྱུར་བྱེད་དུ་སྤྱོད་ཅིང་། བཅུད་མེད་མངར་རྫས་སུ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་ཀ་ར་ལྔ་ལྡན་གྱི་ཤིང་ནགས་མངར་རྫས་ཤིག |
| xylem གཤེར་ལམ། | biol. The vascular tissue in plants which conducts water and dissolved nutrients upwards from the root and also helps to form the woody element in the stem. | རྩི་ཤིང་གི་རྩ་བ་ནས་ཆུ་དང་བཞུས་ཚར་བའི་བཅུད་རྫས་གྱེན་དུ་འདྲེན་པ་དང་། གཞུང་རྟའི་ནང་གི་ཤིང་གི་ཆ་ཤས་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་སྦུ་གུའི་ཕུང་གྲུབ་ལ་གོ |
| Xerophyte སྐམ་སྐྱེས་རྩི་ཤིང་། | biol. | |
| Xenophobia ཕྱི་མིར་འཇིགས་སྣང་། | phil. | |
| Xenarthra ཚིགས་མཚར་ཅན། | biol. | [རུས་ཚིགས་ཁྱད་མཚར་ཅན་གྱི་ནུ་གསོའི་སྲོག་ཆགས།] |
| X-ray གློག་པར། | phys. Electromagnetic radiation, higher in frequency than ultraviolet, emitted by atoms when the innermost orbital electrons undergo excitation. | རྡུལ་ཕྲན་ནང་གི་ནུས་རིམ་དམའ་ཤོས་ལ་གློག་རྡུལ་འཕོ་སྐབས་འཕྲོ་ཡོང་བའི་སྨུག་ཕྱིའི་འོད་ལས་ཟློས་ཕྱོད་མཐོ་བའི་གློག་ཁབ་ལེན་གྱི་འགྱེད་འཕྲོ། |
| X-linked trait X སྦྲེལ་ཁྱད་རྣམ། | biol. | |
| X-linked gene X སྦྲེལ་རིགས་རྫས། | biol. | |
| X chromosome ཚོས་གཟུགས་ X / ཚོས་ཕུང་ X | biol. The sex chromosome associated with female characteristics in mammals, occurring paired in the female and single in the male. | ནུ་གསོས་སྲོག་ཆགས་མོའི་ཁྱད་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མཚན་མའི་ཚོས་གཟུགས་དེ་ལ་གོ་ཞིང་། མོའི་ནང་དུ་ཆ་བྱས་ནས་འབྱུང་ཞིང་། ཕོའི་ནང་དུ་ཡ་བྱས་ནས་འབྱུང་། |
| Writing-to-learn འབྲི་བཞིན་སྦྱོང་བ། | Pedagog. | |
| wormhole འབུ་ཁུང་། | phys. Hypothetical enormous distortion of space and time, similar to a black hole, but opening out again in some other part of the universe. | མཁའ་དུས་ཀྱི་ཡོ་འཁྱོག་ཆེན་པོ་རྟོག་བཏགས་ཤིག་ལ་གོ་ཞིང་། བུ་ག་ནག་པོ་དང་འདྲ་མོད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆ་ཤས་གཞན་ཞིག་ཏུ་བུ་ག་འདིའི་ཁ་བརྡོལ་ཡོད་པ་ཡིན། |
| world line སྲིད་ཐིག | phys. The history of a particle is represented in space-time by a world line. This enables that position of a particle at time t to be found by slicing space-time at time t and finding where the slice cuts the world line of the particle. | བར་སྣང་དང་དུས་ཀྱི་ནང་དུ་རྡུལ་ཞིག་གི་ལོ་རྒྱུས་སྲིད་ཐིག་གིས་མཚོན་པར་བྱེད། བར་སྣང་དང་དུས་ཡུན་གྱི་ཐིག་རིས་དུས་ཚོད་ t ཡི་སྐབས་སུ་དུམ་བུ་གཏུབ་སྐབས། ཕྲ་རྡུལ་དེའི་སྲིད་ཐིག་ས་གནས་གང་ཞིག་ཏུ་དུམ་བུར་གཏུབ་མིན་བཙལ་ཏེ། དུས་ཚོད་ t ཡི་སྐབས་ཀྱི་རྡུལ་དེའི་གནས་ས་རྙེད་པར་བྱེད། |
| working memory ལས་ཐོག་དྲན་པ། | neurosci. Eemory that involves storing, focusing attention on, and manipulating information for a relatively short period of time | ལྟོས་བཅས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་ཐུང་ངུའི་རིང་ལ་ཆ་འཕྲིན་ཉར་ཚགས་བྱེད་པ་དང་། ཆ་འཕྲིན་ལ་དོ་སྣང་སྤྲོད་པ། ཆ་འཕྲིན་ལ་བཟོ་བཅོས་བྱེད་པ་བཅས་དང་འབྲེལ་བའི་དྲན་པ། |
| working assumption སྐབས་དོན་ཆ་བཞག | neurosci. | |
